تاریخ انتشار:
۱۴۰۴/۰۲/۱۷
شماره:
۲۶۳۱
گردشگری سلامت،
ضربان پویای اقتصاد و اشتغال
***** سهم ایران از بازار جهانی این صنعت به اندازه امکانات نیست.
با بهره‌مندی از زیرساخت‌های پیشرفته، پزشکان متخصص و هزینه‌های رقابتی، ایران به مقصدی جذاب برای گردشگران سلامت تبدیل شده است. صنعت گردشگری سلامت نه تنها در راستای بهبود شرایط درمانی و اقتصادی مردم کشورهای مختلف قرار دارد، بلکه فرصتی بی‌نظیر برای توسعه اشتغال و رونق اقتصادی کشور است. اما با وجود این ظرفیت‌ها، سهم ایران از بازار جهانی این صنعت هنوز به اندازه امکانات موجود نیست. گردشگری، به‌عنوان فعالیتی که به‌منظور لذت بردن یا کسب‌وکار انجام می‌شود، شامل انواع مختلفی است که ازجمله آن‌ها می‌توان به گردشگری داخلی، گردشگری تجاری، بین‌المللی، اکوتوریسم، ماجراجویی، مذهبی، تاریک، ادبی، مجازی، خلاق، ورزشی، حیات‌وحش، فرهنگی و روستایی اشاره کرد. در میان این انواع، گردشگری سلامت به‌ویژه در سال‌های اخیر در کانون توجه بسیاری از کشورهای دنیا قرار گرفته است. ایران، با داشتن زیرساخت‌های پزشکی پیشرفته، طبیعت‌درمانی و هزینه‌های مناسب، به یکی از مقاصد محبوب گردشگران سلامت تبدیل شده است.
گردشگری سلامت چیست؟
گردشگری سلامت به سفرهایی اطلاق می‌شود که هدف از آن دریافت خدمات پزشکی در کشوری دیگر است. این خدمات می‌تواند شامل درمان‌های ساده مانند دندان‌پزشکی، جراحی‌های زیبایی، درمان‌های پوست و مو و جراحی‌های پیچیده مانند جراحی قلب، جراحی ارتوپدی و حتی درمان‌های نادر پزشکی باشد. علاوه‌براین، گردشگری سلامت شامل تندرستی، طبیعت‌درمانی و درمان‌های گیاهی نیز می‌شود. ایران، با دارا بودن منابع طبیعی چون چشمه‌های آب معدنی، آب‌گرم‌ها و مناطق کوهستانی برای طبیعت‌درمانی، از ظرفیت بالایی برای جذب گردشگران سلامت برخوردار است.
ظرفیت‌های ایران در گردشگری سلامت
ایران، با داشتن پزشکان و متخصصان حاذق، بیمارستان‌های پیشرفته و تجهیزات پزشکی روز، یکی از بهترین مقاصد گردشگری سلامت در منطقه و حتی در سطح جهانی به شمار می‌رود. این کشور علاوه بر خدمات پزشکی باکیفیت، دارای زیرساخت‌های طبیعی نیز هست که بسیاری از گردشگران سلامت را به خود جذب می‌کند. چشمه‌های آب معدنی و مناطق درمانی طبیعی ازجمله مزایای قابل‌توجه ایران در این صنعت به شمار می‌روند. ایران در زمینه گردشگری سلامت همچنین از مزیت هزینه‌های پایین‌تری برخوردار است. برای مثال، قیمت‌های پزشکی در ایران به‌مراتب ارزان‌تر از بسیاری از کشورهای دیگر مانند ترکیه، هند و اروپا است. این موضوع، ایران را به یک مقصد جذاب برای گردشگران سلامت تبدیل کرده است.
تأثیر گردشگری سلامت بر رشد اقتصادی و اشتغال کشور
بازار گردشگری سلامت نه تنها به بهبود سلامت افراد کمک می‌کند، بلکه تأثیرات مثبتی بر رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال در کشور دارد. با توجه به اینکه در صنعت گردشگری سلامت، خدمات متنوعی به گردشگران ارائه می‌شود، این صنعت می‌تواند اشتغال‌زایی زیادی را در بخش‌های مختلف همچون پزشکی، هتلداری، حمل‌ونقل و گردشگری ایجاد کند. طبق تخمین‌ها، با رشد هر درصد در سهم ایران از بازار جهانی گردشگری سلامت، حدود ۲۰هزار شغل مستقیم و غیرمستقیم در این بخش‌ها ایجاد خواهد شد. بنابراین، گردشگری سلامت علاوه بر اثرات اقتصادی، می‌تواند به کاهش نرخ بیکاری در کشور نیز کمک کند.
چالش‌ها و موانع موجود در راه توسعه گردشگری سلامت در ایران
با وجود تمامی ظرفیت‌های موجود، ایران هنوز نتوانسته است از تمامی پتانسیل‌های خود در حوزه گردشگری سلامت بهره‌برداری کامل کند. یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، آگاهی پایین مردم دنیا نسبت به ظرفیت‌های پزشکی و درمانی ایران است. همچنین، نداشتن یک برند قدرتمند در این زمینه، مشکلات در تبلیغات جهانی و نیاز به هماهنگی بیشتر بین بخش‌های مختلف برای جذب گردشگران سلامت ازجمله مواردی هستند که باید برطرف شوند. اما با توجه به روند رو به رشد این صنعت در کشور، می‌توان امیدوار بود که ایران در سال‌های آینده بتواند سهم بیشتری از این بازار پرسود را جذب کند.
نقش گردشگری سلامت در تقویت دیپلماسی عمومی
یکی از جنبه‌های بسیار مهم گردشگری سلامت، اثر آن بر تقویت دیپلماسی عمومی کشور است. ایران می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های گردشگری سلامت، تصویری مثبت از خود در سطح جهانی به نمایش بگذارد و زمینه‌ساز تعاملات بیشتر با کشورهای مختلف باشد. این نوع از گردشگری نه تنها موجب انتقال دانش و فناوری‌های پزشکی می‌شود، بلکه به تقویت روابط بین‌المللی ایران با دیگر کشورهای جهان کمک خواهد کرد. بنابراین، گردشگری سلامت به‌عنوان یکی از ابزارهای مؤثر در دیپلماسی عمومی می‌تواند نقشی اساسی در ارتقای موقعیت جهانی ایران ایفا کند.
توجه به فناوری و نوآوری در گردشگری سلامت
برای بهبود وضعیت گردشگری سلامت در ایران، استفاده از فناوری‌های نوین و هوشمندانه ضروری است. دیجیتال‌سازی خدمات پزشکی و گردشگری می‌تواند به جذب گردشگران بیشتر و ارتقا سطح خدمات کمک کند. معرفی و توسعه اپلیکیشن‌های مربوط به گردشگری سلامت، افزایش کیفیت خدمات آنلاین، برگزاری سمینارها و کنفرانس‌های بین‌المللی به‌صورت مجازی و ایجاد پلتفرم‌های دیجیتال برای اطلاعات مربوط به درمان و جراحی در ایران می‌تواند نقش مهمی در جذب گردشگران سلامت ایفا کند. همچنین، با استفاده از فناوری‌های پیشرفته در درمان و مراقبت، ایران قادر است خدمات پزشکی خود را با کیفیت بالاتر و هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر ارائه دهد.
اهمیت تبلیغات و برندسازی در جذب گردشگران سلامت
یکی از عوامل اساسی برای جذب گردشگران سلامت، تبلیغات و برندسازی است. ایران باید از توانمندی‌های خود در این زمینه به‌درستی استفاده کند. برای این منظور، همکاری با شرکت‌های بین‌المللی، ایجاد کمپین‌های تبلیغاتی هدفمند و نمایش قابلیت‌ها و تخصص‌های خود در رسانه‌های بین‌المللی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نمایش دستاوردهای پزشکی ایران در رسانه‌های جهانی و معرفی پزشکان و بیمارستان‌های مطرح می‌تواند باعث افزایش شناخت جهانی نسبت به ایران و ظرفیت‌های آن در حوزه گردشگری سلامت شود.
توسعه زیرساخت‌های گردشگری سلامت در مناطق مختلف ایران
برای جلب بیشتر گردشگران سلامت، باید توجه ویژه‌ای به توسعه زیرساخت‌های مناسب در مناطق مختلف ایران شود. ایجاد بیمارستان‌های تخصصی و مجهز، هتل‌های ویژه گردشگران سلامت، مراکز توان‌بخشی و اسپای درمانی در کنار چشمه‌های آب معدنی و آب‌گرم‌های طبیعی می‌تواند ایران را به مقصدی ایدئال برای گردشگران سلامت تبدیل کند. همچنین، مراکز تحقیقاتی و آموزشی در این زمینه، می‌توانند نقشی اساسی در ارتقا کیفیت خدمات و جذب گردشگران ایفا کنند.
ظرفیت‌های ایران در گردشگری درمانی، تندرستی و طبیعت‌درمانی
ایران با تنوع اقلیمی، مناظر طبیعی بی‌نظیر و منابع معدنی غنی، به‌ویژه در زمینه درمان‌های طبیعی و تندرستی، ظرفیت‌های عظیمی دارد. چشمه‌های آب معدنی در نقاط مختلف کشور مانند استان‌های مازندران، کهگیلویه و بویراحمد و فارس، به‌عنوان جاذبه‌های گردشگری درمانی شناخته می‌شوند. این مناطق، با ترکیب درمان‌های طبیعی و امکانات بهداشتی پیشرفته، می‌توانند مقصدی جذاب برای گردشگران سلامت باشند. ایران همچنین با داشتن جنگل‌ها، کوه‌ها و مناطق بکر طبیعی، پتانسیل بسیار بالایی برای گردشگری طبیعت‌درمانی و تندرستی دارد.